Sociale afspraken in de banden- en wielenbranche
1 maart 2019 tot en met 31 augustus 2020
De sociale partners in de banden- en wielenbranche (VACO, FNV, CNV Vakmensen en De Unie) hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid als het gaat om goed personeelsbeleid. Sociale partners zijn nauw betrokken bij de verbetering van de arbeidsomstandigheden en werkgelegenheid in de branche, ondersteunen van scholingstrajecten (financieel en inhoudelijk) en ontwikkelen van plannen ten aanzien van duurzame inzetbaarheid. De inspanningen van de sociale partners moeten leiden tot een duurzame arbeidsrelatie en veilig en gezond werken in de banden- en wielenbranche.
De afspraken over de arbeidsvoorwaarden in de banden- en wielenbranche zijn gewijzigd en opnieuw vastgesteld. De afspraken lopen van 1 maart 2019 tot en met 31 augustus 2020. De uitgave ‘sociale afspraken’ is gedistribueerd onder de werkgevers in de branche en digitaal beschikbaar op mijnbandenbaan.nl.
Branche RI&E
Sociale partners hebben de Branche Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (BRI&E) voor de Banden- en Wielenbranche vastgesteld en dragen er zorg voor dat deze up-to-date blijft. Recent is de Branche RI&E aangevuld als gevolg van de gewijzigde arbowetgeving per 1 juli 2017. De BRI&E vormt voor bedrijven in de Banden- en Wielenbranche een gebruikersvriendelijke wijze om alle gezond- en veiligheidsrisico’s nauwgezet in kaart te brengen. Deze inventarisatie biedt met name grote voordelen voor bedrijven t/m 25 werknemers. Bij gebruik van de BRI&E hoeven deze bedrijven de ingevulde BRI&E namelijk niet meer door een deskundige of arbodienst te laten toetsen.
Preventiemedewerker
Alle bedrijven zijn verplicht te beschikken over een preventiemedewerker. Voor het invullen van de Branche RI&E is een grote rol voor de preventiemedewerker weggelegd. Hij of zij regelt alle preventieve taken op het gebied van arbozaken en staat de werkgever bij in zijn verantwoordelijkheid voor de dagelijkse gezondheid en veiligheid van medewerkers en klanten. Preventiemedewerkers kunnen zich middels een training ‘Preventiemedewerker’ optimaal op deze functie voorbereiden.
Arbocatalogus
Werkgevers en werknemers krijgen via de arbocatalogus meer ruimte en verantwoordelijkheid om afspraken te maken over de wijze waarop de arborisico’s in de Banden- en Wielenbranche kunnen worden beperkt. Voordeel van de arbocatalogus ten opzichte van de bestaande arbo wet- en regelgeving vormt het feit dat de catalogus geheel is afgestemd op de branche: maatwerk. In branches waarin een arbocatalogus is gerealiseerd, houdt de Arbeidsinspectie tijdens controles rekening met de door de branche zelf gekozen oplossingen.
Sociale partners wijzen werkgevers en werknemers via www.bandenenwielen-arbocatalogus.nl op de oplossingen voor de verschillende arborisico’s. Speciale aandacht is besteed aan het risico ‘schadelijk geluid’. Enkele oplossingen zijn in dit kader gecommuniceerd.
Tevens is er afgelopen jaar een start gemaakt met het onderwerp ‘ pechservice langs de weg’. Daarvoor zijn regionaal bijeenkomsten georganiseerd en veel trainingen gegeven.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
De banden- en wielenbranche is een branche waarin veel aandacht wordt besteed aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Activiteiten die gericht zijn op de vakbekwaamheid, gezondheid en / of de arbeidsverhoudingen van zowel de werknemers als de werkgevers in de branche hebben de aandacht van sociale partners. Zij zullen mede in het belang van werkgelegenheid de branche ondersteunen en stimuleren hier blijvend aandacht aan te besteden. De branche is op dit gebied reeds actief door:
- In samenspraak met de overheid aandacht te blijven besteden aan de juiste banden voor de juiste gebruiksomstandigheden;
- Aandacht te blijven besteden aan een correcte bandenspanning, wat leidt tot een langere levensduur van banden, meer grip (veiligheid) en energiebesparing;
- Vernieuwde banden bij diverse afnemersgroepen te profileren gezien de enorme besparing ten aanzien van grondstoffen, energie en beperking van de CO²-emissie;
- Banden her te gebruiken bij voldoende profiel en anders loopvlakvernieuwing toe te passen. Indien banden hiervoor niet geschikt zijn, worden deze in zeer grote mate verwerkt tot grondstof welke hergebruikt wordt voor diverse toepassingen zoals productie van nieuwe banden, infill voor kunstgrasvelden, het maken van rubber tegels,, stalmatten etc. Als gevolg hiervan wordt slechts een zeer beperkt percentage banden verbrand. Als dit al gebeurt, is sprake van energieterugwinning;
- Communicatie over de labelling van banden. Sinds 1 oktober 2012 zijn alle personen-, bestel- en bedrijfswagenbanden voorzien van een label waaruit blijkt hoe een band presteert op het gebied van veiligheid (grip op een nat wegdek), rolweerstand (brandstofverbruik) en (extern) geluid.
- Communicatie over de voordelen van TPMS-systemen. Sinds 1 november 2014 dienen alle nieuw afgeleverde personen- en bestelauto’s te zijn voorzien van TPMS. Via TPMS wordt in een vroegtijdig stadium ontdekt dat een band onderspanning heeft. Bijpompen of repareren, indien mogelijk, vormt dan een oplossing.
- Bandenservicebedrijven worden via de certificeringseisen van de sector gestimuleerd maatregelen te nemen die positief bijdragen aan MVO.
- Vergroten van bewustwording rond MVO en energiebesparing bij de bedrijven die in de branche actief zijn.
Opleidingen
Binnen de banden- en wielenbranche vindt veel innovatie plaats. Daarnaast breiden steeds meer bandenspecialisten hun activiteiten uit met voertuig technische werkzaamheden aan vooral onderstellen. Het up-to-date brengen en houden van kennis en kunde is dus een noodzaak voor de professionele positionering van de branche.
Stichting SVOB heeft als doel om het kennisniveau in de branche op peil te brengen en te houden. Om deze reden heeft SVOB ruim 20 eigen trainingen in de diverse specialiteitsgebieden van banden en wielen ontwikkeld, die zij aan de branche aanbiedt. Daarnaast certificeert Stichting SVOB een grote diversiteit aan opleidingen die aansluiten bij de branche. Deze opleidingen krijgen het predicaat ‘VACO Erkend’ en komen daarmee in aanmerking voor subsidie. In het totale pakket onderscheiden we vaktechniek, veiligheid, commercieel/gedrag en managementtrainingen.
Leer-werktrajecten (BBL)
Vanwege de groeiende behoefte aan goed geschoold personeel stromen ook steeds meer werknemers met een (auto)technische vooropleiding de branche in. Vaak zijn dit werknemers die nog in een leer- werktraject zitten. Naast de reguliere opleidingen in leer- werktrajecten werkt Stichting SVOB ook actief samen met diverse praktijkscholen. Via een branchecertificering van bandentechnische opleidingen krijgen jongeren die het in het reguliere onderwijs niet redden op deze manier de kans om in de Banden- en Wielenbranche te komen werken.
Afgelopen jaar is er een extra investering gedaan, door de branche, om het huidige personeel dat reeds langer in dienst is middels een BBL traject te helpen aan een vakdiploma.
Om de financiële lasten van het onderwijs voor zowel werknemer als werkgever te verminderen, subsidieert het FCB onderwijsactiviteiten door middel van een leerlingpremie voor BBL’ers. Hier is het afgelopen jaar veel gebruik van gemaakt. Tevens maakt Stichting SVOB zich hard voor een goede aansluiting van de branche met het reguliere onderwijs door actief te participeren in enkele landelijke overlegorganen.
Cursussen en trainingen
Naast het reguliere onderwijs is er door de snelle veranderingen in de branche ook veel behoefte aan nascholing. Via meerdaagse cursussen die leiden tot examens en branche-erkende certificaten en diploma’s kunnen alle werknemers in de branche zich gedurende hun hele werkzame leven laten bijscholen. Op elk niveau en in vele richtingen.
Tevens zijn veel eendaagse trainingen beschikbaar die net het stukje extra kennis of vaardigheden verschaffen dat nodig is om te kunnen werken met de laatste stand der techniek. Ook worden trainingen aangeboden die zich richten op ‘Veilig en gezond werken’ en een scala aan commerciële en gedragstrainingen.
‘Vakmanschap’ is het sleutelwoord als het gaat om werken in de banden- en wielenbranche. Vandaar dat veel aandacht wordt besteed aan opleiding en bijscholing. In het ‘opleidingsjaar’ 2016/2017 volgden 3.786 personen één of meer trainingen met subsidie van het sociaal fonds. Aangezien veel trainingen meer dan één dag beslaan en cursisten soms meer trainingen volgen, bedraagt het aantal cursistdagen bijna het dubbele.
Aantal cursisten 2016/2017 per aandachtsgebied
Opleidingsinstituut SVOB heeft in 2017 veel geïnvesteerd in het updaten van cursusmateriaal, het (her)ontwikkelen van de Basis cursus banden en wielen en de diverse uitlijn cursussen voor personenauto en bedrijfswagens. Ook de cursus Intern transport is vernieuwd met de huidige beschikbare informatie. TPMS cursussen blijven aandacht vragen omdat het kennisniveau in de branche naar een hoger niveau moet om de serviceverlening aan de consument op een hoog peil te houden. Een flinke groei was er in het aantal incompany-trainingen, waarbij meer maatwerk mogelijk is. Doordat men leert in de eigen werkomgeving, sluit het geleerde maximaal aan op de praktijk.
Vanwege de aangescherpte eisen voor het verlenen van pechservice, was er ook een forse groei in de veiligheidstrainingen de laatste maanden van 2016 op dit gebied. Rijkswaterstaat heeft op advies van VACO besloten dat het aangescherpte examen dat bij pechservicemedewerkers wordt afgenomen specifiek is afgestemd op hun activiteiten. Het examen wordt sinds 1 januari 2017 onder toezicht van de Stichting Examenkamer afgenomen.
Duurzame inzetbaarheid
Voor de banden- en wielenbranche is duurzame inzetbaarheid een onmisbaar instrument om een antwoord te kunnen geven op de diverse, te verwachten ontwikkelingen op de interne arbeidsmarkt. Tevens is het een belangrijk instrument om zich in positieve zin te kunnen (blijven) onderscheiden op de externe arbeidsmarkt. Een drietal onderwerpen is van belang bij het realiseren van duurzame inzetbaarheid: scholing, zeggenschap en gezond werken.
Scholing
In het kader van duurzame inzetbaarheid wordt gedacht aan de continue scholing van werknemers van alle leeftijden op alle niveaus. Hierbij spelen een aantal punten een belangrijke rol:
- Vergrijzing en ontgroening;
- Scholing moet gericht zijn op alle functies in de branche (ook management) en ten behoeve van doorgroei;
- Scholing dient tevens ingezet te worden om kennis en/of vaardigheden van de werknemer te onderhouden en/of te versterken en/of te verbreden;
- Scholing is ook een verantwoordelijkheid van de werknemer zelf. Scholing dient voldoende te worden gefaciliteerd door de werkgever.
Zeggenschap
In het kader van duurzame inzetbaarheid wordt bij zeggenschap gedacht aan het hebben, eventueel het vergroten, van de individuele zeggenschap van werknemers over hun loopbaan, arbeidsvoorwaarden en arbeidstijden. Ook hoort bij zeggenschap de verantwoordelijkheid voor de eigen belastbaarheid, gezondheid, arbeidsmotivatie/plezier en loopbaan.
Gezond werken
Iedere werknemer in de banden- en wielenbranche moet op een gezonde manier zijn pensioen kunnen halen. Hierbij spelen de volgende punten een belangrijke rol:
- Vergrijzing en ontgroening;
- De banden- en wielenbranche kent diverse (preventieve) instrumenten op het gebied van veilig en gezond werken. Het is van belang dat een brug wordt geslagen tussen de (individuele) medewerkers en die instrumenten;
- De beschikbare personeelsinstrumenten moeten preventief ingezet worden. Hierbij dient vooral ingezet te worden op vitaliteit, gezondheid, betrokkenheid en het met plezier werken.
Branche-informatie
Informatievoorziening is onontbeerlijk om de sociale doelstellingen te bereiken. In samenwerking met sociale partners is de website mijnbandenbaan.nl opgezet. Op deze website wordt aandacht besteed aan onderwerpen als opleidingen, veilig en gezond werken, cao, pensioenen, verzekeringen, verantwoord omgaan met geld etc.
Meer informatie
www.bandenenwielen-arbocatalogus.nl
www.fnv.nl/sector-en-cao/alle-sectoren/metaal/banden-en-wielen/
www.cnvvakmensen.nl/branches-en-bedrijven/handel/groothandel/banden-en-wielenbranche-vaco/